«Бекітілді»
колледж директоры
С.Алматова________
«9» 09.2017 жыл № 37 бұйрық
«Н.Құлжанова атындағы Торғай гуманитарлық колледжі» коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорынының азаматтық қызметкерлерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық стандарты
1. Жалпы ереже
1. Осы «Н.Құлжанова атындағы Торғай гуманитарлық колледжі» коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорынының сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарты «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» 2015 жылғы 10 қарашадағы Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабына, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі бекіткен Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдарға сәйкес әзірленген және ұсынымдық сипатқа ие.
2. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты әзірлеуші «Н.Құлжанова атындағы Торғай гуманитарлық колледжі» КМҚК болып табылады.
3. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға бағытталған қоғамдық қатынастардың ерекшеленген саласына арналған ұсынымдар жүйесін орнатуға бағытталған.
4. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартты әзірлеу міндеттері:
1) қоғамдың қатынастардың ерекшеленген саласында жұмыс істейтін адамдардың нақты сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлқын қалыптастыру;
2) сыбайлас жемқорлық көріністерін уақытылы анықтау және олардың жағымсыз салдарының алдын алу болып табылады.
5. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттың қағидаттары:
1) заңдылық;
2) мемлекеттiк қызметшiлердiң кәсiбилiгi;
3) әдептілік;
4) жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін сақтау және оларды сыбайлас жемқорлық көріністерінен қорғау;
5) мүдделер қақтығысын болдырмау болып табылады;
7) құқық бұзушылықтарға төзбеушілік.
6. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт белгіленген қағидаларды мүлтіксіз сақтауға және сыбайлас жемқорлық көріністерінің алдын алуға бағытталған қоғамдық қатынастардың ерекшеленген саласында жұмыс істейтін адамдардың әрекеттері мен шешімдерін анықтайды.
7. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандартың негізіне сыбайлас жемқорлық көріністерінің алдын алу көзқарасы тұрғысынан:
1) сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт қамтитын салада жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыру;
2) өз құзыреті шегінде басқарушылық және өзге де шешімдерді дайындау және қабылдау;
3) нормативтік құқықтық актілерінің жобасын дайындау;
4) тиісті тіршілік әрекеті саласының ерекшелігіне байланысты өзге де қоғамдық маңызы бар қарым-қатынас кезінде лауазымдық міндеттерді орындау бойынша тікелей іс-әрекеттер алынған.
2. Қоғамдық қатысты ерекшеленген салада жұмыс істейтін адамдардың мінез-құлық (іс-әрекет) ережесі
8. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт қамтитын тиісті салада жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыру кезінде:
1) Қазақстан Республикасы Конституциясы мен заңдарын, Қазақстан Республикасы Президенті мен Үкіметінің актілерін, өзге де нормативтік құқықтық актілерді, Басшының бұйрықтарын, сондай-ақ Басқарма ережесін басшылыққа алу;
2) жеке тұлғалармен, заңды тұлғалар өкілдерімен және әріптестермен қарым-қатынас жасауда адал, әділ, қарапайым болу, көпшілік мақұлдаған моральдық-әдептілік нормаларын сақтау, сыпайылық және биязылық таныту;
3) жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қозғайтын қабылданған шешімнің айқындылығын қамтамасыз ету;
4) өз әрекетімен және мінез-құлқымен қоғам тарапынан сынға ұшырауға, сынның артына түспеуге жол бермеу, өз әрекетінің кемшіліктерін жою және жақсарту үшін конструктивті сынды қолдану;
5) жеке басының мәселесін шешу барысында мемлекеттік органдар, ұйымдар, мемлекеттік қызмет және басқа адамдардың әрекеттеріне ықпал ету үшін қызмет бабын пайдаланбау;
6) шындыққа сәйкес емес мәліметтерді таратпау;
7) заң бойынша тәртіптік, әкімшілік немесе қылмыстық жауапкершілік көзделген қылықтар мен өзге де заң бұзушылықтар жасауға жол бермеу;
8) мемлекеттік органда еңбек заңнамасы мен мемлекеттік қызмет туралы заңнаманы орындауды қамтамасыз ету, еңбек тәртібі мен шарттарын сақтауды, сондай-ақ мемлекеттік қызметте болуға байланысты шектеулерді қамтамасыз ету.
9. Лауазымды тұлғаларға тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді сатып алуға байланысты мемлекеттік сатып алуды іске асыру кезінде мыналар ұсынылады:
1) мемлекеттік сатып алу үшін пайдаланылатын ақшалай қаражатты оңтайлы және тиімді жұмсау;
2) Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда мемлекеттік сатып алуды өткізу рәсіміне қатысу үшін әлеуетті жеткізушілерге тең мүмкіндіктер ұсыну;
3) мемлекеттік сатып алу процесінің ашықтығы мен айқындығын қамтамасыз ету;
4) сыбайлас жемқорлық белгілеріне жол бермеу;
5) атқарушылық құжаттар бойынша орындалмаған міндеттемелері бар және Бірыңғай борышкерлер тізіліміне қосылған әлеуетті жеткізуші және (немесе) оларға тартылатын қосалқы мердігер (бірлесіп орындаушы) ретінде қатысушыға жол бермеу.
10. Өз құзыреті шеңберінде басқарушылық және өзге де шешімдерді дайындау мен қабылдау кезінде:
1) қызметтік міндеттерді орындау кезінде мүдделер қақтығысының, жеке бас мүддесінің туындағаны туралы, сыбайлас жемқорлық әрекетіне және сыйлық алу итермелеу туралы тікелей немесе өз басшысына жеткізу;
2) жеке басының мәселесін шешу барысында мемлекеттік органдардың, ұйымдардың, мемлекеттік қызметшілердің және басқа да адамдардың әрекеттеріне ықпал ету үшін қызмет бабын пайдаланбау;
3) әріптестерге, басшыларға және өзге де лауазымды тұлғаларға сыйлық жасамау және мүліктік пайда немесе артықшылық пайда алу үшін қызметтік өкілеттілікті пайданала отырып қызметтік емес қызмет көрсетпеу;
4) сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұруға, сыбайлас жемқорлық сипатындағы заң бұзушылықты ашуға белсенділік таныту;
5) сыбайлас жемқорлық фактілері белгілі болғаны туралы, сондай-ақ қандай да бір материалдарды қарауды жылдамтқаны үшін пайда көруге итермелегені немесе әуре-сарсаңға салғаны туралы басшылыққа жедел түрде жеткізу;
6) атқару үшін алынған өкімнің заңдылығына күманданған жағдайда бұл туралы тікелей басшыға жазбаша түрде хабарлау;
7) егер мүдделер қақтығысына тікелей басшының өзі қатысты болса, жоғары тұрған басшыға жүгіну;
8) табыс табуға байланысты кәсіпкерлік және өзге де әрекеттерді іске асыруда біреуге көмектесуден бас тарту.
11. Нормативтік құқықтық актілерді дайындау кезінде:
1) нормативтік құқықтық актілер жобасын дайындау мен талықылауда қоғамның, бүкіл ақпараттық құралдардың міндетті түрде қатысуын қамтамасыз ету;
2) әзірленген нормативтік құқықтық актілер жобаларын мүдделі мемлекеттік органдармен келісуге жіберуге дейін көпшілікпен талқылау үшін ашық нормативтік құқықтық актілерді интернет-порталға орналастыру;
3) сыбайлас жемқорлық факторлары немесе олардың белгілері бар нормативтік құқықтық актілер нормаларын пайдаланбау.
12. Басқарма қызметшілерін/жұмыскерлерін таңдау мен орналастыру бойынша кадр жұмысын ұйымдастыру кезінде мыналар ұсынылады:
1) тағайындау материалдарын қараудың белгіленген мерзімін сақтау;
2) Басқармаға қызметке/жұмысқа қабылдау кезінде лауазымды тұлғаларға жүктелетін негізі міндеттерді, тыйымдар мен шектеулерді түсіндір
3) кадрларды іріктеу кезінде Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауға;
4) мемлекеттiк қызметшiлердiң жеке деректерi туралы мәлiметтердiң негiзсiз берiлуiне жол бермеуге;
5) еңбек шартына байланысты емес қызмет/жұмыс құжаттарын кандидаттарды талап етпеуге;
6) қызметкерлердің қызметтік тергеулерін объективті және жан-жақты жүргізу.
13. Өмір саласының ерекшелігіне байланысты туындайтын басқа қатынастарда:
1) бағынысты лауазымды тұлғалардың өкілеттіктері мен міндеттерін нақты және нақты айқындауға;
2) лауазымдық міндеттерге бағынысты лауазымды адамдар арасында біркелкі емес еңбек жүктемесін бөлуіне жол бермеуге;
3) олардың жұмысын бағалау әділдік пен шынайылық жүзеге асырады, сондай-ақ ынталандыру мен айыппұлдарды қолдану үшін;
4) негiзсiз айыптауларға бағынысты қызметкерлерге, дөрекілік, адамдық қадiр-қасиетiн қорлауды, жөнсіздікке, дұрыс мінез-құлық фактілері қатысты алдын алу;
5) анық орындай алмайтын өкімдер бермеуге немесе олардың қызметтік міндеттерінің шеңберінен тыс, сондай-ақ заңға қайшы келмейтіндей;
6) қызметтен тыс сипаттағы сұрақтарды шешуде өзінің қызметтік жағдайын пайдалану арқылы бағынысты қызметкрлерге әсер етуге;
7) бағынысты адамдарды сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауға мәжбүр етпеуге;
8) өзінің қызметтік міндеттерін орындау барысында әріптестерінің туындайтын мүдделер қақтығысын шешу үшін уақтылы және түпкiлiктi шаралар қабылдауға;
9) мүлiктi, оның iшiнде көлiк құралдарын пайдалануда тиiмдi түрде қызметтік мақсатта қолданылуын қамтамасыз ету.